قوانین و مراحل ثبت اختراع در ایران

طبق قانون تصویب شده در سال 1386، ثبت اختراع، طرح های صنعتی و علائم تجاری مصوب به معنای نتیجه فکر فرد یا جمعی از افراد است که برای اولین بار فرآیند یا فرآورده‌ای خاص را ارائه می‌کند که این دستاورد می تواند مشکلی را در یک حرفه، فن، فناوری، صنعت و مانند آن‌ها را رفع نماید. در ادامه شما را با ثبت اختراع در ایران بیشتر آشنا خواهیم کرد. به طور کلی برای صاحب حق اختراع دو نوع حق به رسمیت شناخته می‌شود:

• حقوق مادی
• حقوق معنوی

حقوق مادی ناشی اختراع ثبت شده قابل انتقال است و در صورت فوت صاحب حق به ورثه او انتقال می‌یابد ولی حقوق معنوی قائم به شخص است. این انتقال در قالب قراردادی تحت عنوان قرارداد واگذاری حق اختراع صورت می‌گیرد.

مالک اختراع ثبت شده با پرداخت هزینه سالانه تا 20 سال نسبت به بهره‌برداری از اختراع مذکور حق استفاده انحصاری دارد و پس از گذشت این مدت، اختراع او در دسترس عمومی قرار خواهد گرفت.

شرایط اصلی ثبت اختراع در ایران

1- جدید بودن:  جدید بودن به معنای تازگی آن در سطح جهان است، لذا صرف جدید بودن موضوع اختراع در ایران برای ثبت آن کافی نیست.

2- گام ابتکاری: این اختراع برای دارنده مهارت عادی در زمینه فنی اختراع، بدیهی و آشکار نباشد و دارای گام ابتکاری قابل توجهی باشد. به طوری که در فن یا صنعت قبلی وجود نداشته باشد.

3- کاربرد صنعتی: اختراع باید کاربردی باشد، بدین معنا که در رشته‌ای از صنعت قابل ساخت و یا استفاده باشد و به عبارتی قابلیت ساخت و یا پیاده‌سازی در صنعت را داشته باشد.

4- موضوع اختراع قابل حمایت باشد.

بیشتر بخوانید: ثبت شرکت دانش بنیان

چه مواردی را نمیتوان بعنوان اختراع ثبت کرد؟

1- کشفیات، نظریه‌های علمی، روش‌های ریاضی و آثار هنری

2- طرح‌ها و قواعد یا روش‌های انجام کار تجاری و سایر فعالیت‌های ذهنی و اجتماعی

3- روش‌های تشخیص و معالجه بیماری‌های انسان یا حیوان این بند شامل فرآورده‌های منطبق با تعریف اختراع و مورد استفاده در روش‌های مزبور نمی‌شود.

4- منابع ژنتیک و اجزای ژنتیک تشکیل دهنده آن‌ها و همچنین فرآیندهای بیولوژیک تولید آن‌ها 5- آنچه قبلا در فنون و صنایع پیش‌بینی شده باشد

6- اختراعاتی که بهره‌برداری از آن‌ها خلاف موازین شرعی یا نظم عمومی و اخلاق حسنه باشد

حقوق ناشی از گواهینامه اختراع به ترتیب زیر است:

الف) بهره‌برداری از اختراع ثبت شده در ایران توسط اشخاصی غیر از مالک اختراع، مشروط به موافقت مالک آن است.

ب) مالک می‌تواند علیه هر شخص که بدون اجازه او بهره‌برداری‌های مندرج در بند (الف ) را انجام دهد و به حق مخترع تعدی کند و یا عملی انجام دهد که ممکن است منجر به تعدی به حق مخترع شود، به دادگاه شکایت کند.

ثبت اختراع در ایران چگونه انجام میشود؟

جهت اقدام نسبت به ثبت اختراع با مراجعه به سایت مرکز مالکیت معنوی بخش خدمات الکترونیک می‌توانید با ایجاد حساب کاربری، تکمیل فرم اظهارنامه و ارسال ضمائم مراحل ابتدایی را انجام دهید. اظهارنامه ثبت اختراع که به اداره مالکیت صنعتی داده می‌شود، موضوعی را که حمایت از آن را دارید، تعیین کرده و به فارسی تنظیم کنید، این اظهارنامه باید دارای تاریخ و امضا بوده و خواسته، توصیف ادعا، خلاصه‌ای از توصیف اختراع و در صورت لزوم نقشه‌های مربوطه را دربرداشته باشد.

هزینه‌های ثبت اظهارنامه از درخواست کننده ثبت دریافت می‌شود.

نکات مهم جهت تکمیل اظهارنامه:

• نام و سایر اطلاعات لازم درخصوص متقاضی، مخترع و نماینده قانونی او درصورت وجود و عنوان اختراع در اظهارنامه درج شود
• در مواقعی که متقاضی شخص مخترع نیست، مدارک دال بر سمت قانونی وی همراه اظهارنامه تحویل گردد
• ادعای مذکور در اظهارنامه، گویا و مختصر بوده و با توصیف همراه باشد، به نحوی که برای شخص دارای مهارت عادی در فن مربوط واضح و کامل بوده و حداقل یک روش اجرایی برای اختراع ارائه کند.
• لازم به ذکر است که اظهارنامه باید فقط به یک اختراع یا به دسته‌ای از اختراعات مرتبط که یک اختراع کلی را تشکیل می‌دهند مربوط باشد.

پس از اینکه فرم اظهارنامه را تکمیل و ارسال کردید، اظهارنامه مربوطه از طریق سامانه جامع مالکیت معنوی (بخش اختراع) به شکل اتوماتیک به کارشناسان جهت طبقه‌بندی و بررسی شکلی ارجاع می‌گردد.

پس از قید تاریخ تقاضا، اداره مالکیت صنعتی اظهارنامه را از نظر انطباق با شرایط مندرج در این قانون و آیین‌نامه آن، بررسی خواهد کرد و در صورت تشخیص انطباق، اقدام لازم را برای ثبت اختراع انجام می‌دهد. در غیر این صورت اظهارنامه را رد و مراتب را به شما ابلاغ می‌کند.

انجام کلیه اقدامات از جمله رفع نقص، پرداخت هزینه‌های ثبت و روزنامه رسمی، انجام تغییرات و … تا مرحله دریافت گواهی ثبت از طریق سامانه الکترونیکی باید توسط شما و یا نماینده قانونی تان صورت گیرد. همچنین رسیدگی به اعتراض نسبت به رد و یا نسبت به تقاضای ثبت اختراع قبل از صدور گواهی اعطای حق اختراع توسط کمیسیون شبه قضایی موضوع ماده 170 آیین‌نامه اجرایی قانون ثبت اختراعات انجام می‌پذیرد. تصمیمات این کمیسیون قابل اعتراض در مراجع صالح قضایی مقرر در ماده 59 قانون فوق می‌باشد.

پس از ثبت اختراع باید چه اقداماتی باید انجام شود؟

الف) درخصوص ثبت اختراع یک نوبت آگهی منتشر کنید.

ب) گواهینامه ثبت اختراع را صادر کنید.

ج) رونوشت گواهینامه ثبت اختراع را بایگانی و پس از دریافت هزینه مقرر، اصل آن را به متقاضی تسلیم کنید. د) به درخواست دارنده گواهینامه اختراع، تغییراتی را در مضمون و نقشه‌های اختراع به منظور تعیین حدود حمایت اعطا شده انجام دهید، مشروط بر این که در نتیجه این تغییرات اطلاعات مندرج در گواهینامه اختراع از حدود اطلاعات مذکور در اظهارنامه اولیه‌ای که اختراع براساس آن ثبت شده است، تجاوز نکند.

شرکت ثبت بینش آماده انجام کلیه حقوق ثبتی شماست. از طریق تماس با شماره های زیر می توانید در زمینه موردنظرتان از کارشناسان ما مشاوره دریافت کنید و امور ثبتی خود را به ما بسپارید.