پذیره نویسی شرکت سهامی عام
عبارت پذیره نویسی در لغت به معنای نوشتن و امضا کردن سند و نوشته ای است که در آن طرفین قرارداد تعهداتی را قید کرده اند. در حقوق تجارت و اصطلاح حقوقی، پذیره نویسی شرکت سهامی عام؛ به معنای تعهد پرداخت قیمت یک یا چند سهم از سهام شرکت به کار می رود. در حقیقت پذیره نویسی تعهد به پرداخت سهام است از طرف اشخاص به عمل می آید.
شرکت های سهامی عام.
شرکت های سهامی عام به شرکت هایی گفته می شود که بخشی از سرمایه شرکت از طریق فروش سهام به مردم تأمین میشود. طبق ماده 5 قانون تجارت سرمایه شرکت های سهامی عام از مبلغ 5,000,000 ریال(پانصد هزار تومان) نباید کمتر باشد.
بیشتر بخوانید: ثبت شرکت سهامی عام
شرایط پذیره نویسی شرکت های سهامی عام
مطابق ماده 173 قانون تجارت، شرکت های سهامی عام باید پیش از عرضه سهام جدید جهت پذیره نویسی عمومی، ابتدا باید طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید را به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم و رسید دریافت کنند.
طرح اعلامیه پذیره نویسی مذکور باید به امضای دارندگان امضای مجاز شرکت رسیده و مشتمل بر نکات زیر باشد :
- طرح اعلامیه پذیره نویسی که به وسیله موسسان تهیه و به ضمیمه اظهارنامه به مرجع ثبت شرکت تسلیم میشود، برابر ماده ۵۹ قانون تجارت باید مشتمل بر مطالب ذیل باشد:
- نام شرکت
- نوع فعالیتهایشرکت
- مرکز اصلی شرکت و شعب آن، در صورتی که تاسیس شعبه مورد نظر باشد
- مدت زمان ثبت شرکت
- هویت کامل و اقامتگاه و شغل موسسین؛ اگر که همه یا بعضی از موسسین در امور مربوط به موضوع شرکت یا امور مشابه آن، سوابق یا اطلاعات یا تجاربی داشته باشند، ذکر آن به اختصار
- مبلغ سرمایه شرکت و تعیین مقدار نقد و غیر نقد آن، به تفکیک و تعداد و نوع سهام در مورد سرمایه غیر نقد (جنسی)، تعیین مقدار و مشخصات و اوصاف و ارزش آن به نحوی که بتوان از کم و کیف سرمایه غیر نقد اطلاع حاصل کرد.
- در صورتی که موسسین مزایایی برای خود در نظر گرفته باشند، تعیین چگونگی و موجبات آن مزایا به تفصیل
- تعیین مقداری از سرمایه که موسسان تعهد کرده و مبلغی که پرداخت کرده اند.
- ذکر هزینههایی که موسسان تا آن موقع برای تدارک مقدمات تشکیل شرکت و مطالعاتی که انجام گرفته است، پرداخت کرده اند و برآورد هزینههای لازم تا شروع فعالیتهای شرکت
- در صورتی که انجام موضوع شرکت قانوناَ مستلزم موافقت مراجع خاصی باشد، ذکر مشخصات اجاره نامه یا موافقت اصولی آن مرجع
- ذکر حداقل تعداد سهامی که هنگام پذیره نویسی باید توسط پذیره نویس تعهد شود و تعیین مبلغی از آن که باید مقارن پذیره نویسی، نقداَ پرداخت شود.
- ذکر شماره و مشخصات حساب بانکی که مبلغ نقدی سهام مورد تعهد، باید به آن حساب واریز گردد و تعیین مهلتی که طی آن اشخاص ذی علاقه میتوانند برای پذیره نویسی و پرداخت مبلغ تقدی، به بانک مراجعه کنند.
- تصریح به اینکه اظهارنامه موسسان به انضمام طرح اساسنامه برای مراجعه علاقمندان، به مرجع ثبت شرکت تسلیم شده است.
- ذکر نام روزنامه کثیرالانتشاری که هر گونه دعوت و اطلاعیه بعدی تا تشکیل مجمع عمومی موسسین، منحصراَ در آن منتشر خواهد شد.
- چگونگی تخصیص سهام به پذیره نویسان
هر کس با سوء نیت به انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام که متضمن اطلاعات نادرست یا ناقص باشد، اقدام کند، به مجازات شروع به کلاهبرداری محکوم خواهد شد و اگر اثری بر این اقدامات مترتب شده باشد، مرتکب در حکم کلاهبرداری بوده و به مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است را به ضمیمه طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید باید به مرجع ثبت شرکت ها تسلیم کنید و در صورتی که شرکت تا آن موقع ترازنامه و حساب سود و زیان تنظیم نکرده باشد، باید حتما در طرح اعلامیه پذیره نویسی قید کنید. مرجع ثبت شرکت ها پس از وصول طرح اعلامیه پذیره نویسی و ضمائم آن و تطبیق مندرجات آنها با مقررات قانونی اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید را صادر خواهد کرد.
اعلامیه پذیره نویسی سهام جدید باید علاوه بر روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های شرکت در آن نشر می گردد، حداقل باید در دو روزنامه کثیرالانتشار دیگر آگهی شود و نیز در بانکی که تعهد سهام در نزد آن به عمل می آید در معرض دید علاقمندان قرار داده شود. در اعلامیه پذیره نویسی باید قید شود که آخرین ترازنامه و حساب سود و زیان شرکت که به تصویب مجمع عمومی رسیده است در نزد مرجع ثبت شرکت ها و در مرکز شرکت برای مراجعه علاقه مندان آماده است.
تعداد و ویژگی های پذیره نویسان در بازار سرمایه
در شرکت سهامی عام باید باید با یک هیئت مدیره متشکل از حداقل ۵ نفر از میان سهامداران تشکیل شود، بنابراین تعداد پذیرهنویسان باید به حدی باشد که کل شرکا از پنج نفر کمتر نباشند. قانون برای حداکثر تعداد شرکا، شرطی را تعیین نکرده و ممکن است این تعداد بین ۵ تا هزاران نفر باشد.
تمامی افراد چه اشخاص حقیقی باشند و چه اشخاص حقوقی؛ مع ذلک، اشخاص حقوقی در حدود هدف و اساسنامه خود مجاز به شرکت در پذیره نویسی یک شرکت تازه تاسیس هستند. از آنجایی که پذیره نویسی عملی تجاری تلقی نمی شود، لزومی ندارد که حتما اشخاص حق تجارت داشته باشند تا بتوانند پذیره نویسی کنند.
نحوه پذیره نویسی سهام در شرکت سهامی عام
در شرکتهای سهامی عام، حداقل ۳۵ درصد سرمایه شرکت باید تأدیه شود. یعنی پرداخت کل سرمایه الزامی نیست اما حداقل ۳۵ درصد آن می بایست تعهد پرداخت شود که این روال معمولاً توسط بانک ها انجام می شود.
سهامداران در صورتجلسهای که به امضای تمامی آنها میرسد تعهد خود را نسبت به پرداخت سرمایه اعلام می کنند. هرکسی در مقابل نام خود میزان سرمایه تعهدی و مبلغی را که حاضر است فوراً پرداخت کند، نوشته و امضاء میکند. در واقع آنها باید ورقهای را به نام ورقه تعهد سهم که حاکی از قبول و تعهد پرداخت بهای سهم است، تکمیل و امضاء کنند، این عمل را پذیره نویسی میگویند.
ظرف مهلتی که در اعلامیه پذیرهنویسی معینشده است علاقهمندان، به بانک مراجعه مینمایند و ورقه تعهد سهم را تکمیل و امضاء و مبلغی را که نقداً باید پرداخت شود تأدیه و رسید دریافت میکنند. امضاء ورقه تعهد سهم، به خودی خود مستلزم قبول اساسنامه شرکت و تصمیمات مجامع عمومی شرکت است.
ورقه تعهد سهم در دو نسخه تنظیم و با قید تاریخ به امضای پذیرهنویس یا قائممقام قانونی او میرسد. نسخه دوم ورقه تعهد سهم مزبور با قید رسید وجه با مهر و امضای بانک به پذیرهنویس داده میشود.
ورقه تعهد سهم شامل نکات ذیل است:
نام و موضوع، مرکز اصلی و مدت شرکت
سرمایه شرکت، شماره تاریخ اجازه انتشار اعلامیه پذیره نویسی و مرجع صدور آن، تعداد سهامی که مورد تعهد واقع میشود و مبلغ اسمی آن و مبلغی که باید نقداَ پرداخت شود.
نام بانک و شماره حسابی که مبلغ لازم توسط پذیره نویسان باید به آن حساب پرداخت شود.
هویت و نشانی پذیره نویس
قید اینکه پذیره نویس متعهد است مبلغ پرداخت شده را طبق مقررات اساسنامه شرکت تایید کند.
اگر شرکت تا ۶ ماه از تاریخ تسلیم اظهارنامه اش به ثبت نرسد مرجع ثبت شرکتها به تقاضای هر یک از موسسان یا پذیره نویسان گواهی نامهای حاکی از عدم ثبت شرکت را صادر و به بانکی که تعهد سهام در آن صورت گرفته، ارسال میکند.همچنین موسسان شرکت بسته به تمام اعمال و اقداماتی که برای تاسیس و ثبت شرکت انجام میدهند مسئولیت تضمینی دارند.